Zespół skrzyżowania dolnego/górnego
Procesy kompensacyjne związane z nadużywaniem, niewłaściwym używaniem czy też bezczynnością mięśni dolnego odcinka kręgosłupa i miednicy wywołują przeciążenie, zwiększenie napięcia oraz skrócenie niektórych grup mięśniowych, a inhibicję i osłabienie innych, co finalnie przybiera postać uogólnionych zmian posturalnych nazywanych „zespołami skrzyżowania” (Lewit 1999a)(…)Zaburzenie to negatywnie wpływa na staw skroniowo-żuchwowy i szyjny odcinek kręgosłupa przyczyniając się do rozwoju napięciowego bólu głowy. Zadaniem terapeuty jest wyrównanie w takiej sytuacji dysproporcji poprzez zwiększenie długości i zmniejszenie napięcia struktur hiperaktywnych oraz wzmocnienie wyhamowanych i osłabionych mięśni (Liebenson1999)”
„Masaż leczniczy – bóle głowy i górnego odcinka kręgosłupa” Leon Chaitow
W przypadku zespołu skrzyżowania dolnego mamy doczynienia z sylwetką, którą charakteryzuje przodopochylenie miednicy (popularna nazwa: kaczy kuper) oraz hiperlordoza w odcinku dolnym kręgosłupa.
Jednocześnie występuje tu słabość mięśni brzucha (szczególnie mięśnia poprzecznego brzucha) oraz mięśni pośladkowych, przy jednoczesnym skróceniu mięśnia gruszkowatego, co może powodować ból w pośladku lub/oraz w okolicy biodra. Jednocześnie nadmierne napięcie oraz skrócenie będzie występować w prostownikach kręgosłupa, mięśniach biodrowo-lędźwiowych oraz w czworogłowym mięśniu uda.
Bardzo często efektem zmian posturalnych w odcinku lędźwiowym kręgosłupa są zmiany kompensacyjne na poziomie odcinka piersiowego oraz szyjnego. Może wystąpić tutaj skłonność do garbienia się, protrakcji ramion a więc wysunięcia ich do przodu oraz zwiększona lordoza w odcinku szyjnym kręgosłupa Ustawienie głowy i szyi w protrakcji). Zmiany kompensacyjne sylwetki mają wzorzec napięciowy na poziomie mięśni oraz powięzi i podobnie jak wdolnej częsci ciała pewne grupy mieśniowe ulegają osłabieniu (głębokie zginacze odcinka szyjnego, mięsień zębaty przedni oraz równoległobiczny) a inne charakteryzuje hipernapięcie oraz skrócenie ( mięśnie piersiowe, m. czworoboczny i dźwigacz łopatki).
Powyższe dysproporcje w aktywności, napięciu i co za tym idzie w odżywieniu mięśni zwiększają ryzyko wystąpienie bólu kręgosłupa na wszystkich poziomach z powodu zmian zwyrodnieniowych ( dyskopatia, dehydratacja i zmniejszenie wysokości dysków) jak również bólu napięciowego mięśni, jednocześnie zwiększają ryzyko wystąpienia bruksizmu oraz częściej napięciowego bólu głowy.
Terapeuta za pomocą masażu leczniczego rozluźnia oraz odżywia mięśnie nadmiernie napięte oraz poprzez ćwiczenia wzmacnia mięśnie osłabione.