Cześć, porozmawiamy dzisiaj o sercu i o tym jak oddziałuje na nie nerw błędny, którego funkcją jest spowalnianie rytmu serca po pobudzeniu emocjonalnym lub fizycznym. Szybkość z jaką serce powraca do tętna spoczynkowego po sytuacji stresowej mówi nam nie tylko o kondycji samego serca ale też o kondycji nerwu błędnego i całego organizmu.

Topograficznie, nerw błędny oddaje w obszarze szyi gałęzie sercowe szyjne, które są dwiema z trzech gałęzi nerwu błędnego unerwiających serce. Przechodzą one pod obojczykiem i żebrem pierwszym, w okolicy kątów żylnych i łuku aorty, Ćwiczenia głowy, szyi i ramion, które wykonywaliśmy w poprzednim odcinku będą rozluźniały napięcia tkankowe w tej okolicy.
Trzecia gałąź – nerw sercowy piersiowy, pojawia się już w obszarze klatki piersiowej.

TĘTNO

Funkcją nerwu błędnego jest regulowanie bicia serca po zwiększonej aktywności fizycznej, ale także stresie termicznym (zimny prysznic) bądź emocjonalnym (wypadek samochodowy). Optymalne tętno u zdrowego człowieka to od 50 do 70 uderzeń na minutę. Tętno spoczynkowe powyżej 76 oznacza zwiększone ryzyko zawału. U sportowców tętno wynosi koło 50 – 60 uderzeń na minutę dlatego, że systematyczny trening obniża tętno spoczynkowe i powoduje szybszy powrót do tętna spoczynkowego po wysiłku. Im częściej ćwiczysz i im częściej nerw błędny musi pracować nad normalizacją akcji serca po treningu, tym staje się silniejszy.

Pamiętaj! Dla organizmu ćwiczenia są treningiem, dla nerwu błędnego treningiem jest uspokojenie pracy serca po stresie fizycznym lub emocjonalnym.

Podobny efekt do ćwiczeń dają zimne prysznice, morsowanie i praca z bólem (na przykład podczas leżenia na macie Lyapko lub stymulowania punktów spustowych, rozciągania się, lub innych czynności, które są zdrowe, ale powodują dyskomfort). Techniką, która pomaga aktywizować nerw błędny w sytuacji stresowej i przyspieszyć proces powrotu do tętna spoczynkowego jest głębokie, przeponowe oddychanie. A więc ważne jest, żeby podczas wysiłku, zimnego prysznica czy też bolesnego masażu świadomie (zamiast zaciskania zębów) głęboko oddychać, spowalniając rytm oddechu. Wtedy powtarzane zimne prysznice, wysiłek fizyczny i koniecznie głęboki oddech podczas sytuacji stresowej będą wzmacniały nie tylko nerw błędny ale również cały organizm.

Jedną z metod badania kondycji naszego ciała i nerwu błędnego jest zmierzenie tętna przed wysiłkiem a następnie sprawdzenie czasu w jakim wraca ono do tętna spoczynkowego.

„Szybkość normalizacji tętna po wysiłku poniżej 12/min wśród chorych po zakończeniu rehabilitacji była najsilniejszym czynnikiem prognostycznym zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych nawet po uwzględnieniu takich parametrów, jak: wiek, płeć, zmiana w zakresie wydolności fizycznej i choroba naczyń obwodowych„
https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/008/878/original/76-78.pdf?1469183909

 
HVR

Innym znacznikiem kondycji X nerwu czaszkowego jest zmienny rytm zatokowy serca, czyli czas pomiędzy jego uderzeniami: „Wysoka zmienność rytmu zatokowego serca jest prawdopodobnie jednym z najlepszych czynników prognostycznych długiego życia” dr Navaz Habis. Narzędzie Inner Balance od Heart mat

Tonus nerwu błędnego (czyli jego optymalne napięcie) można zmierzyć za pomocą zmienności rytmu serca (HRV – heart rate variability). Serce nie bije jak metronom ale stale zmienia rytm dostosowując się do środowiska zewnętrznego oraz aktywności całego organizmu. Wahania rytmu serca nazywane są HRV i jest mierzone jako czas i częstotliwość przerw pomiędzy uderzeniami serca. Im większa zmienność pomiędzy tymi uderzeniami, tym większa zdolność adaptacyjna organizmu co oznacza lepszą adaptację, reagowanie na stres i większą zdolność utrzymywania homeostazy. Im wyższe jest Twoje HRV, tym prawdopodobnie będziesz zdrowszy. Niskie HRV jest powiązane z wysokim poziomem kortyzolu i występuje u osób starszych lub niesprawnych fizycznie oraz przy chorobach serca, nowotworach, chorobie Alzheimera, cukrzycy, depresji i innych oraz związane jest z wczesną śmiertelnością. Ale występuje również u zdrowych osób, podatnych na stres i hiperwentylację związaną z nieprawidłowym oddychaniem. Na rynku można zakupić aplikację do pomiaru HVR oraz ćwiczeń:
https://sklep.mindplace.pl/produkt/inner-balance-trainer-ios-dla-iphone-android/ HRV możesz poprawić dzięki powolnemu oddychaniu przeponą i przez nos. 

RSA i ODDECH

Rytm bicia serca jest związany z oddechem a mianowicie przyspiesza wraz z wdechem i zwalnia podczas wydechu. Nazywa się to niemiarowością oddechową (RSA – respiratory sinus arhythmia) i oznacza synchronizację serca z oddechem. Gdy tonus nerwu błędnego jest dobry, tętno zmienia się również podczas oddychania. Przyspiesza podczas wdechu i zwalnia podczas wydechu. Nerw Vagus uwalnia podczas wydechu acetylocholinę, neuroprzekaźnik, który spowalnia akcję serca ale także blokuje uwalnianie wielu cytokin prozapalnych, a więc działa przeciwzapalnie. RSA możesz poprawić dzięki powolnemu oddychaniu przeponą i przez nos. Optymalne napięcie nerwu błędnego wspiera pozytywne emocje i dobre zdrowie fizyczne, dlatego ważne jest żeby pracować nad poprawą jakości działania tego nerwu.

Kolejną strukturą unerwianą przez nerw błędny są oskrzela i płuca i ten temat powiązany jest z poprzednim, a mianowicie z głębokim, przeponowym oddychaniem. Ćwiczenia oddechowe są szczególnie wskazane dla osób chorujących na astmę, POCHP i powtarzające się zapalenia dróg oddechowych, co powoduje zmniejszenie objętości oddechowej płuc.

SERCE, BLISKOŚĆ, RADOŚĆ

Na początku kursu wspominałam o tym, że nerw błędny daje sygnał do uwolnienia serotoniny oraz oksytocyny. Dlatego możemy powiedzieć, ze jest to bardzo towarzyski i rodzinny nerw. Ponadto serdeczny, bo oksytocyna stymuluje komórki macierzyste pochodzące z nasierdzia do migracji i przekształcania się w komórki mięśniowe, które wywołują skurcze serca, a więc wzmacnia i regeneruje mięsień sercowy.

Spotkania z przyjaciółmi, przytulanie bliskich, rozmowy i wspólne posiłki powodują uczucie ciepła, bezpieczeństwa i dobry nastrój co jest wspaniałym bodźcem stymulującym omawiany przez nas nerw. Należy pamiętać o wspólnym oglądaniu kabaretu lub komedii w telewizji, kinie bądź w teatrze! Śmiech to zdrowie! Szczególnie głośny śmiech, który angażuje twoją przeponę i mięśnie brzucha. Te aktywności oraz gry towarzyskie, taniec jak również joga śmiechu nie tylko umilą wam życie ale również wzmocnią wasze zdrowie.